ماهیت انقلاب
امـروزه ((انـقـلاب )) اصـطـلاحـی شـده است برای بیان دگرگونی شدید و ناگهانی در مسائل و موضوعات گوناگونی مانند انقلاب صنعتی ، انقلاب سیاسی ، انقلاب اجتماعی ، انـقـلاب فـکـری ، فـرهـنـگـی و انـقلاب سبز. انقلاب ایران در شمار انقلابهای اجتماعی و بـزرگ قـرار می گیرد؛ زیرا هم حکومت را تغییر داد، هم به تغییر در ایدئولوژی حاکم و نیز خط مشی های اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی در ابعاد داخلی و خارجی انجامید. نـارضـایـتی عمیق از وضع موجود، گسترش اندیشه و ایدئولوژی جدید، گسترش روحیه انـقـلابـی ، وجـود رهبری (در قالب فرد یا گروه ) که بتواند نارضایتی های موجود در جـامـعـه را عـلیه حکومت بسیج کند، حضور گسترده مردم وجود عنصر خشونت ، از عمده ترین عـوامـلی اسـت کـه دسـت بـه دسـت هـم داده و در یـک سـرزمـیـن یـک انـقـلاب را شـکـل مـی دهـنـد. هـمـه یـا غـالب این ویژگیها را می توان در انقلابهای دنیا همانند انقلاب فـرانـسـه (1789)، انـقـلاب روسـیـه (1917)، انـقلاب های چین (1911 و 1949) انقلاب کـوبـا (1959) انـقـلاب الجـزایـر (1962) و انـقـلاب اسلامی ایران (1357 ش /1979) مشاهده کرد. هـمـیـن ویـژگـی هـاست که انقلاب را از دیگر پدیده های مشابه همانند نهضت (حرکتی دراز مـدت در قـالب تـلاشـهـای فـکـری و فـرهـنـگـی کـه بر اثر گسترش افکار جدید، رنگ سیاسی و انقلابی به خود می گیرد و یا حتی به انقلاب منجر می گردد)، کودتا (اقدام سـریـع و نـاگهانی گروهی از نظامیان علیه یک رژیم سیاسی که بیشتر به تغییرات سـیـاسـی و گـاه بـه تـغـیـیـرات عـمـیق اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی می انجامد)، شورش (حـرکـتی مقطعی و خشونت بار که گاه مقدمه انقلاب می شود)، جنگ داخلی (طغیان بخشی از قـدرت عـلیـه بـخـش دیـگـر یـا درخـواسـت تـجـزیـه ارضـی ، خـودمـخـتـاری و استقلال بخشی از ساکنان یک کشور)، متفاوت و ممتاز می کند.